مسئولیت­ مدنی انتقال برون­ مرزی زباله­ های خطرناک و دفع آن در حقوق ایران و پروتکل الحاقی 1999 کنوانسیون بازل

اواخر دهه1980با اعمال قوانین سختگیرانه زیست­محیطی درکشورهای صنعتی هزینه­های امحاء زباله­های خطرناک افزایش یافت و انتقال این پسماندها به کشورهای درحال توسعه و اروپای شرقی آغاز گردید. با افزایش پسماندهای خطرناک درکشورهای مزبور و فجایع ناشی از آن­، صادرات این قبیل زباله­ها در جامعه بین­الملل به­عنوان تجارتی خطرناک شناخته شد. درسال1989کنوانسیون بازل برای کنترل حمل­ونقل برون­ مرزی پسماندهای خطرناک ودفع اصولی آن­ها توسط برنامه محیط­زیست سازمان ملل تهیه و به تصویب کشورهای مختلف رسید. ایران نیز در سال1371به این کنوانسیون پیوست و در ماده14 قانون مدیریت پسماند (1383) نقل و انتقال برون­مرزی پسماندهای ویژه را به مقررات آن ارجاع داده­است.کنوانسیون در ارتباط با خسارات ناشی از حمل­و­نقل زباله­های خطرناک و جبران آن­ در قالب پروتکل الحاقی قائل به استاندارد دوگانه مسئولیت­ مطلق و مسئولیت مبتنی­بر تقصیر است و با اعمال محدودیت­ مالی در مسئولیت­مطلق، جهت تضمین حداقل جبران خسارت از طریق بیمه اجباری، جبران مالی تکمیلی و محدودیت­ زمانی، رژیم کنوانسیون بازل را ارتقا بخشیده­است. پروتکل بر­خلاف سایر کنوانسیون­های بین­المللی راجع­ به زباله­های خطرناک، مسئولیت مطلق را متوجه حامل ندانسته، بلکه افراد دیگر را با توزیع زمانی مسئولیت، مشمول مسئولیت ­مطلق می­داند.